Grøntobur: Kokkteyleffektin

Vit verða øll útsett dagliga fyri nógva ymiska evnafrøði frá nógvum ymiskum keldum. Tað sama er galdandi fyri títt barn. Hóast tey evnafrøðiligu evnini halda lógina og eru rættiliga veik, vísa kanningar, at samansetingin av teimum ymisku evnunum kann virka hormonórógvandi ella heilsuskaðilig. Eisini sjálvt um evnini hvør sær ikki eru ein vági. Tað er hetta, ið verður rópt ‘kokkteyleffektin’.

Tað vil siga, at heilsuskaðilig evni ella illgrunasom evni ikki nýtast at vera ein vági í einari einstakari vøru. Vágin stendst av, at tú og títt barn kunnu dagliga vera útsett fyri hesum evnum frá nógvum ymiskum keldum.

Av tí at børn eru serliga viðkvom, er tað eyka umráðandi, at vit eru tilvitað um óynskt evni í gerandisdegnum hjá okkara børnum. Vit kunnu tíbetur tynna tann evnafrøðiliga kokkteylin við millum annað at fáa okkum:
Góðar matvanar – et vistfrøðiliga
Góðar innkeypsvanar – keyp svanamerktar vørur
Góða inniluft – sløkk tað elektriska og bein støv o.a. burtur.

Familjur ótu seg frá eiturevnum

Mongdin og samansetingin av eiturevnum í landinum hjá teimum luttakandi minkaði týðandi, tá fimm familju ótu vistfrøðiligan mat í 14 dagar.  

Danmarks Naturfredningsforening gjørdi í fjør eina kanning har fimm familjur fingu kanna teirra land fyri sproytievni áðrenn og eftir tey høvdu etið einans vistfrøðiligan mat í 14 dagar.  

Áðrenn kanningina, ótu tær fimm familjurnar mest vanligar matvørur, og tá funnu tey leivdir frá sproytievnum í 51 prosent av royndunum.
Aftaná 14 dagar við vistfrøðiligum kosti var mongdin av landroyndum, við sproytievnum í, minka niður í 23 prosent, og sjálva samansetingin av sproytueitri var minka nógv. Eisini fall mongdin av royndum, har ávís sproytuevni lógu yvir miðaltalið fyri hvat er vanligt, frá 32 til 9 prosent.

Lisbeth E. Knudsen, sum er professari á Institut fyri Folkesundhedsvidenskab á Københavns Universitet, sigur um kanningina:

“Tað frøðir meg, at tað sæst ein so týðiligur munur at eta vistfrøðiligt, tá vit vita at meginparturin av sproytieitrinum, sum tey her hava kannað, hava neilig árin á okkara heilsu. Á hendan hátt er tað fyribyrgjandi fyri okkara heilsu at velja matvørur, sum ikki eru sproytaðar.”

Sambært professaranum, so vil vandin fyri at gerast sjúk av at eta sproytaðar matvørur økjast við mongdini og samansetingini av sproytievnum í okkara kroppum.

“Um vit hava eina høga mongd av sproytievnum í kroppinum, so er tað enn størri vandi fyri at gerast sjúk ella at gera fostrið sjúkt” sigur Lisbeth E. Knudsen og sipar til barnakonur, sum hon viðmælir at eta vistfrøðiligt.

Eitt nú er skorðdjóraeitrið chlorpyrifos, sum 14 út av teimum 16 kannaðu familjulimunum høvdu í landinum áðrenn royndina, ein hóttan fyri eitt fostur, tí chlorpyrifos leypir á nervalagið, og kann skaða menningina av heilanum. Tað er ikki loyvi at nýta chlorpyrifos í Danmark, men er at finna í fruktini og grønmetinum, sum verður innflutt úr øðrum londum

Tú kanst velja
Vilt tú sleppa undan sproytievnum, so er at velja vistfrøðiligar matvørur, sum allar eru uttan sproytievni, tí vistfrøðiligu bóndirnir, hava ikki loyvi at nýta sproytieitur fyri at berja niður skorðdýr, ókrút o.a. Vistfrøðiligu vørurnar eru allar merktar við danska, reyða Ø-merkinum ella ES-merkinum fyri vistfrøði.

Kelda:dn.dk

Rein saft

Onkuntíð er tað bara lekkrari við einum glasi av saft. Saftin hjá Grøn Balance er bæði fyri børn og vaksin. Eitt nú er saftin við sitrón og ingifer, rabarbu, sitrón og lime og tranaber ivaleyst meiri til tann vaksna góman.

Hetta er saft, tú og tíni børn kunnu drekka við góðari samvitsku. Saftin er uttan litevni, søt- og haldevni. Minst tí til at goyma saftina í køliskápinum, tí hon er so mikið rein og frísk, at hon kann spillast.

Eisini er saftin í vakrari fløsku, sum kann goymast og endurnýtast. Reini og fríski smakkurin ger tað eisini gjørligt at blanda ymsar saftir saman og gera tær tín egna smakk.

Grøn Balance bjóðar ókeypis morgunmat

Leygardagin 9. juni kl. 9-12 bjóðar Grøn Balance øllum til ókeypis vistfrøðiligan morgunmat við føroyskum mjólkaúrdrátti frá MBM.
Baresso bjóðar ókeypis vistfrøðiligt kaffi og te.

Morgunmaturin verður borðreiddur í Baresso í SMS kl. 9-12.

Tað grøna valið
Við at velja vistfrøðiligt fært tú mat við betri smakki og høgari góðsku, og tú sleppur undan skaðiligum evnum. Hevur tú ikki møguleika at velja vistfrøðiligt, so er at stuðla heimaframleiddum vørum og minka um útlátið, tí vøran ikki er flutt langa leið. Eitt nú er stutt frá mjólkabóndunum og MBM, og eisini selur MBM bert GMO frítt fóður til bóndirnar.

Grøn Balance fæst í Miklagarði, Mylnuni og Bónus

Brownie við bláberjamousse

Her fyri gjørdi Gunvør Reyðberg eina leskiliga køku við frystum bláberum frá Grøn Balance og legði myndina av henni á Instagram. Vit hava fingið uppskriftina frá Gunvør, og nú kanst tú eisini royna hana heima. 
Fyrimunurin við at nýta fryst ber er, at tú kanst gera leskiligar køkur við frukt alt árið. Bláberini hjá Grøn Balance eru leysfryst, so tey eru løtt at matgera við.

Brownie botnur

84 gr av smøri
175 gr av sjokulátu
250 gr av sukri
3 egg
1 ½ tsk av vanilju
70 gr av mjøli
Eitt vet av salti

Soleiðis gert tú:
Smelta smør og sjokulátu í eini grýtu, eitt nú í vatnbaði, so tað ikki brennur í botn. Stoyt tað í ein bolla, og lat tað kølna eitt sindur. Stoyt sukrið í og rør runt við pískirísi. Brót eitt egg í í senn. Koyr vaniljusukrið í og rør tað væl inn í deiggið. Blanda at enda mjølið og saltið í deiggið við einum skavara ella pískirísi.
Nýt ein rundan form, sum er 25 cm til støddar, og smyr ella pakka hann við bakipappíri.  Stoyt deiggið í formin og baka botnin í uml. 25 min við 180 hitastigum.
Tak botnin út, og lat hann kølna heilt. Set ein springform um botnin og stramma væl, so moussið ikki rennur úr.

Bláberjamousse

250 gr bláber (fryst ella fersk)
4 bløð av húsblassi
105 gr av sukri
6 pasteuriseraðar eggjablommur
3 ¾ dl av róma

Legg húsblassini í kalt vatn í 15-20 min. Tak húsblassini úr vatninum og kroyst vatnið úr.  Blenda ella hakka bláberini til puré, og stoyt tað í eina grýtu saman við húsblassunum. Hita tað varliga og rør í tí meðan húsblassið smeltar. Tak tað av hitanum, tá tað byrjar at bløðra. Lat tað kólna.
Píska eggjablommurnar og sukrið til tað er ljóst og skúmar. Píska róman varliga. Rør eggjablandið í lunkaðu bláberini, eitt sindur í senn. Tað er umráðandi, at tað bert er eitt sindur í senn, so alt varliga fær sama hitastig og ikki loypur. Rør síðan blandið í róman. Stoyt bláberjamoussið í formin omaná køkubotnin. Set køkuna í køliskáp í nakrar tímar. Tak køkuna út úr køliskápinum 15 min áðrenn hon skal borðreiðast.

Fylg Grøn Balance á Instagram.com/gronbalance.fo